Mineraller ve Özellikler
Kurşun cevherleri, farklı oluşumsal süreçlere bağlı olarak çeşitli mineraller şeklinde bulunur. En yaygın ve önemli mineraller:
- Galen (PbS): Kurşunun en yaygın sulfid minerali olup, parlak ve metalik gri renkte kübik kristalli bir yapıya sahiptir.
- Serüsit (PbCO₃): Galen yataklarının oksitlenmiş bölgelerinde oluşan bir karbonat mineralidir; prizmatik kristaller halinde, beyaz ya da gri renklidir.
- Anglesit (PbSO₄): Sülfat formunda oluşan, genellikle beyaz ve prizmatik yapıdaki oksit minerallerindendir.
- Piromorfit (Pb₅(PO₄)₃Cl): Kurşun fosfat minerali olan piromorfit, yeşil, kahverengi ya da sarı tonlarda bulunabilir.
- Ayrıca mimetit, vanadinit ve wulfenit gibi ikincil mineraller de bazı yataklarda rastlanır.
Jeolojisi & Oluşumu
Kurşun cevher oluşumları genel olarak hidrotermal çökelim süreçleri ile ilişkilidir. Karbonatçıl kayaçlarda gözlemlenen “carbonate-hosted lead-zinc deposits” (MVT tipi yataklar) bu anlamda öne çıkar. Bu yataklar genellikle tortul karbonat kayaçlarda bulunur ve galen ile sfalerit (çinko sülfür minerali) gibi mineraller içerir.
Türkiye özelinde Güney Toroslar boyunca uzanan karbonatlı kurşun-çinko kuşağında; galen, serüsit ve anglesit gibi mineraller başlıca cevher bileşenlerini oluşturur.
Kurşun Cevheri Mineralleri
| Mineral | Kimyasal Formül | Tipik Özellikler |
|---|---|---|
| Galen | PbS | Parlak, metalik, kübik sulfid |
| Serüsit | PbCO₃ | Oksitlenmiş karbonat, beyaz/gri prizmatik kristal |
| Anglesit | PbSO₄ | Sülfat formu, beyaz/süsal prizmatik |
| Piromorfit | Pb₅(PO₄)₃Cl | Fosfat minerali, yeşil/kahverengi/sarı |
| İkincil Mineraller | — | Mimetit, vanadinit, wulfenit; renk ve form çeşitliliği |